Spis treści
W dzisiejszych czasach uznaje się, że granicą komfortowej zabawy jest próg 30 klatek na sekundę, czyli wartość, jaką osiąga większość gier na konsolach. Natomiast 60 FPS, a szczególnie 120 FPS, to już wartości, które zapewniają graczowi prawdziwy komfort i stanowią o przewadze w grach wieloosobowych, gdzie czas reakcji jest kluczowy.
W niniejszym poradniku przedstawimy kilka porad, dzięki którym zwiększysz wydajność swojego komputera, co pozwoli na uzyskanie większej liczby wyświetlanych klatek na sekundę i dzięki temu będziesz mógł cieszyć się większą płynnością rozgrywki na swoim pececie.
Rozdzielczość ekranu
Rozdzielczość ekranu to jeden z najważniejszych czynników wpływających na wydajność w grach. W przypadku większości gier zwiększenie rozdzielczości oznacza większą ilość pikseli, które muszą zostać wyrenderowane. Ostatecznie większa liczba pikseli oznacza więcej pracy dla karty graficznej i procesora.
Im wyższa rozdzielczość, tym bardziej szczegółowy i ostro zarysowany będzie obraz, ale także spada ilość klatek na sekundę. Z drugiej strony, zmniejszenie rozdzielczości może zwiększyć ilość klatek na sekundę i poprawić płynność gry, jednak obraz będzie mniej szczegółowy i wyraźny. W przypadku wyświetlaczy o niskiej rozdzielczości (np. 720p), zwiększenie rozdzielczości do 1080p może poprawić jakość obrazu, ale jednocześnie spowodować spadek wydajności.
Podniesienie rozdzielczości w grach znacząco podbija jakość grafiki, ale jest również najbardziej zasobożerną opcją, którą poleca się zmniejszyć, szczególnie gdy najsłabszym ogniwem w naszym sprzęcie jest karta graficzna.
Cienie
Cienie w grach są jednym z elementów, które przyczyniają się do realistycznego wyglądu obiektów i postaci w grach. Jednak, jak każda opcja graficzna, cienie mają wpływ na wydajność sprzętu.
Im wyższa jakość cieni, tym więcej mocy potrzeba, aby je wygenerować i wyświetlić w czasie rzeczywistym. W zależności od gry, ustawienia jakości cieni mogą znacząco wpłynąć na ilość wyświetlanych klatek na sekundę. Oczywiście, wyłączenie cieni to sposób na zwiększenie wydajności, ale może to znacznie obniżyć jakość wizualną gry, a niektóre tytuły nie pozwalają na wyłączenie cieni w ogóle.
Dlatego, jeśli chcemy zachować jak najlepszą jakość grafiki w grach, powinniśmy przetestować różne ustawienia jakości cieni i dostosować je do możliwości naszego sprzętu. Warto zauważyć, że w niektórych grach, jakość cieni można zmniejszyć minimalnie, bez widocznego spadku jakości grafiki, co pozwoli na zwiększenie wydajności bez znacznych kompromisów. W większości tytułów lepiej mieć włączone cienie, ponieważ dają one zauważalną różnicę wizualną. Jednak lepiej ich parametr ustawić na niski lub średni, ze względu na niewielką różnicę wizualną między opcją niską a wysoką, podczas gdy wpływ na wydajność opcja cieniowania ma znaczący.
Odległość renderowania
Odległość renderowania to ustawienie graficzne, które określa maksymalną odległość, z której gracz może zobaczyć obiekty w grze. Często jest to jeden z najważniejszych ustawień graficznych, gdyż ma duży wpływ na wydajność gry.
W przypadku gier z otwartym światem odległość renderowania jest szczególnie ważna. Im większa odległość renderowania, tym więcej szczegółów będzie widocznych w oddali, co może poprawić realizm gry i zapewnić graczowi lepsze doświadczenie. Jednakże ustawienie zbyt dużej odległości renderowania może zwiększyć obciążenie procesora i karty graficznej, co prowadzi do spadków wydajności. W takim przypadku gra może działać wolniej lub zawieszać się.
Zwykle, producenci gier dostosowują odległość renderowania do maksymalnych możliwości sprzętu, co zapewnia dobrą wydajność i jakość grafiki. Jednak, w przypadku posiadania słabszego sprzętu lub chęci zwiększenia wydajności gry, warto zredukować odległość rysowania obiektów do minimalnego poziomu akceptowalnego dla danego gracza.
Warto zauważyć, że odległość renderowania może mieć różną nazwę w różnych grach, np. „view distance”, „draw distance”, „render distance” itp. Dlatego warto zapoznać się z ustawieniami graficznymi w konkretnych grach i dostosować je do swojego sprzętu i preferencji.
Opcja ta powinna być ustawiona na maksymalny poziom w grach multiplayer, gdzie musimy mieć ogląd sytuacji, jak i w takich, w których istotne jest zauważanie obiektów umiejscowionych w dużych odległościach. Jeżeli nie mamy potrzeby dostrzegania dalekich obiektów, z powodzeniem możemy tę opcję zmniejszyć, a uzyskamy znaczący skok wydajności.
Synchronizacja pionowa
Synchronizacja pionowa (V-Sync) to opcja graficzna dostępna w większości gier, która ma na celu zniwelowanie efektu tearingu - zjawiska, gdy na ekranie pojawiają się przerywane linie, co negatywnie wpływa na jakość obrazu. Działa to w ten sposób, że liczba klatek wyświetlanych na sekundę jest ograniczana do częstotliwości odświeżania ekranu, najczęściej 60 Hz.
Dzięki synchronizacji pionowej obraz w grach jest bardziej stabilny i płynny, co wpływa pozytywnie na komfort rozgrywki i poprawia ogólną jakość obrazu. Jednakże, wprowadzając tę opcję, może dojść do spadku liczby wyświetlanych klatek na sekundę, co przekłada się na obniżenie wydajności gry.
W przypadku komputerów o wysokiej mocy obliczeniowej zwykle wpływ synchronizacji pionowej na wydajność gry jest minimalny. Jednak na słabszych konfiguracjach, ograniczenie liczby klatek może przyczynić się do spadku wydajności i w efekcie do zauważalnych przycięć w grze.
Warto też zauważyć, że synchronizacja pionowa może powodować dodatkowe opóźnienia w reakcji na ruch myszką. Opcja synchronizacji pionowej jest dobrym wyborem dla graczy, którzy preferują płynny i stabilny obraz oraz nie przeszkadza im minimalny spadek wydajności gry. Jednak na słabszych konfiguracjach może przyczynić się do widocznych spadków wydajności. Opcję tę zaleca się wyłączyć we wszystkich tytułach, chyba że zauważamy drgania i tak zwane rwania ekranu w czasie rozgrywki.
Antyaliasing
Antyalising to technika stosowana w grach komputerowych, której celem jest redukcja widocznych krawędzi i drgań w trójwymiarowych obiektach, co z kolei ma na celu poprawienie jakości obrazu. Technika ta jest szczególnie istotna w przypadku wyświetlania obrazów o wysokiej rozdzielczości, takich jak 4K, gdzie zniekształcenia obrazu są szczególnie widoczne.
Antyalising działa poprzez nakładanie dodatkowych pikseli na krawędzie obiektów, co pozwala zmiękczyć ich kształt i sprawić, że wyglądają one bardziej naturalnie. Ta metoda jest skuteczna, ale jednocześnie kosztuje moc obliczeniową. W zależności od zastosowanej metody antyalisingu może to mieć znaczny wpływ na wydajność gry.
Współcześnie w grach stosuje się wiele technik antyalisingu, takich jak MSAA (Multisampling Antialiasing), FXAA (Fast Approximate Antialiasing), TAA (Temporal Antialiasing) czy DLSS (Deep Learning Super Sampling). Te ostatnie dwie są szczególnie interesujące, ponieważ korzystają z zaawansowanych technologii uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji, aby zoptymalizować jakość obrazu bez znaczącego wpływu na wydajność gry.
W zależności od wybranej metody antyalisingu jego wpływ na wydajność gry może być różny. Przy stosowaniu bardziej zaawansowanych technik, takich jak TAA lub DLSS, wpływ na wydajność jest zazwyczaj mniejszy niż przy stosowaniu tradycyjnych metod antyalisingu, takich jak MSAA. Jednakże zaleca się ostrożność przy ustawianiu tej opcji w grach, szczególnie na słabszych sprzętach, ponieważ może to prowadzić do spadku liczby klatek na sekundę i utrudnić płynną grę.
Antyalising zaleca się mieć włączony, ponieważ poprawia on wygładzanie krawędzi obiektów, co da nam ładne – „miękkie” krawędzie, jednak należy mieć na uwadze, że zwiększanie jego jakości w opcjach gry znacząco obniży ilość wyświetlanych klatek.
Tekstury
Rozmiar tekstur to kolejna opcja, która wpływa na wydajność gry. Im większy rozmiar tekstur, tym większe obciążenie dla karty graficznej i dysku twardego. Przy wyborze ustawień warto zwrócić uwagę na ilość pamięci RAM oraz kartę graficzną, aby dostosować ustawienia do możliwości sprzętowych komputera. Wysoka ustawiony suwak jakości tekstur spowoduje, że przy wolniejszych dyskach twardych mogą one się dłużej wczytywać.
Opcję tę warto ustawić na poziom wysoki albo nawet maksymalny, ponieważ nie jest ona tak zasobożerna, jak większość ustawień graficznych, a efekty wizualne, jakie daje, są zauważalne. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy dysk twardy jest najsłabszym ogniwem w komputerze.
Efekty postprocesowe
Efekty postprocesowe w grach to specjalne efekty graficzne, które są stosowane po renderowaniu obrazu. Obejmują one różne techniki takie jak korekcję kolorów, efekty świetlne, rozmycie i wiele innych. Ich celem jest poprawienie ogólnego wrażenia z gry, zapewnienie bardziej realistycznego wyglądu i wzmocnienie wrażenia immersji.
Efekty postprocesowe wpływają na wydajność, ponieważ wymagają one dodatkowych obliczeń. Im bardziej zaawansowane efekty graficzne, tym więcej pracy wymaga od procesora i karty graficznej, co może prowadzić do spadku liczby klatek na sekundę.
Wiele gier oferuje opcję wyłączenia niektórych efektów postprocesowych lub zmniejszenia ich intensywności, co pozwala na zwiększenie wydajności gry. Niemniej jednak niektóre efekty postprocesowe, takie jak efekty świetlne, mogą mieć znaczny wpływ na wrażenia wizualne, a ich wyłączenie może znacznie pogorszyć jakość grafiki.
Warto zaznaczyć, że wpływ efektów postprocesowych na wydajność zależy również od konfiguracji sprzętu i ustawień gry. W przypadku starszych lub mniej wydajnych komputerów, wyłączenie niektórych efektów postprocesowych może być konieczne, aby uzyskać płynną rozgrywkę. W przypadku mocniejszych komputerów można wykorzystać zaawansowane efekty graficzne bez większego wpływu na wydajność. Opcja ta znacząco wpływa na wygląd gry, jednak powoduje również spore zużycie karty graficznej.
Nvidia Hairworks
Jedną z opcji graficznych, która znacząco wpływa na wydajność komputera, jest Hairworks od Nvidii czy PureHair od AMD. Mimo że nie jest to opcja dostępna we wszystkich grach, to jej wyłączenie pozwala zyskać nawet kilkanaście dodatkowych klatek na sekundę, a wpływ na jakość obrazu jest prawie niezauważalny. Realistyczne włosy, jakie generuje ta funkcja, wymagają bowiem skomplikowanych obliczeń silnika graficznego, co wpływa na wydajność sprzętu. Zaleca się w każdym tytule na wyłączenie wszystkich opcji związanych z fizyką włosów.
Podkręcanie sprzętu
Jednym z najbardziej zaawansowanych sposobów na zwiększenie wydajności sprzętu jest podkręcanie. Jest to jednak tylko dla zaawansowanych użytkowników, którzy posiadają wiedzę na temat sprzętu PC. Poprawiając wydajność sprzętu, możemy osiągnąć dodatkowe kilka FPS-ów bez ponoszenia dodatkowych kosztów.
Producenci komponentów coraz częściej umożliwiają łatwy overclocking, np. wydając karty graficzne z możliwością odblokowania regulacji napięcia czy zwiększenia ograniczeń mocy, a także procesory z odblokowanym mnożnikiem. Podkręcanie zawsze wiąże się jednak z ryzykiem uszkodzenia sprzętu, więc proces ten powinien być przeprowadzony przez użytkowników, którzy znają się na rzeczy i są świadomi ryzyka.
Popularnymi i sprawdzonymi aplikacjami do podkręcania sprzętu komputerowego są takie programy jak np. MSI Afterburner do kart graficznych, czy Ryzen Master do procesorów AMD. Są to oficjalne aplikacje wydane przez producentów sprzętu.
Oprócz faktu, że podkręcanie może prowadzić do uszkodzenia sprzętu, jest również ważne, aby zadbać o odpowiednie chłodzenie. W celu utrzymania odpowiedniej temperatury procesora zaleca się zastosowanie dużego radiatora oraz lepszej jakości pasty termoprzewodzącej. Ponadto istotne jest, aby obudowa komputera zapewniała dobry przepływ powietrza. Montaż wentylatorów z przodu i z tyłu obudowy jest konieczny, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza w obrębie obudowy komputera, ponieważ wraz z podkręceniem sprzętu wzrasta temperatura, jaką generuje.