Dzień Bezpiecznego Internetu. Ekspert ostrzega! Chodzi o przekazanie hakerom swoich danych lub wykorzystanie karty płatniczej

– To święto obchodzone z inicjatywy Komisji Europejskiej. Jego głównym celem jest zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do sieci – komentuje dla Strefy Biznesu Michał Kanownik, prezes Związku Cyfrowa Polska. – W tym roku jest szczególnie istotne, bo minister cyfryzacji ogłosił cały 2024 rok Rokiem Higieny Cyfrowej – dodaje.

– Uważamy, że naszą misją powinno być nie tylko dostarczanie nowoczesnych technologii, ale i wiedzy, jak z tych dobrodziejstw cywilizacji korzystać. Dlatego wkrótce ruszy kampania edukacyjna skierowana do dzieci i rodziców, połączona z wydaniem krótkiego podręcznika o higienie cyfrowej – tłumaczy i dodaje, że w kwietniu wystartuje kolejna edycja IT Fitness Test, sprawdzianu kompetencji cyfrowych, badającego m.in. świadomość bezpiecznych zachowań dzieci i młodzieży w sieci.

Kanownik zapytany o naszą wiedzę i świadomość na temat cyberbezpieczeństwa przyznaje, że ta świadomość rośnie, ponieważ coraz więcej mówi się o bezpieczeństwie w sieci, prowadzone są liczne akcje edukacyjne. Swoje dodaje także świadomość zagrożeń związanych z wojną w Ukrainie.

– Tempo wzrostu tej świadomości jest zdecydowanie niewystarczające. Mówimy tu zarówno o higienie cyfrowej przeciętnego użytkownika, o zabezpieczeniach cyfrowych firm i instytucji, jak i o kwestiach cyberochrony całego państwa – zaznacza.

– W tym roku szczególnie podkreślamy bezpieczeństwo sieciowe dzieci i młodzieży – wskazuje i wylicza: jak wynika z danych NASK, co piąty nastolatek przyznaje, że doświadczył przemocy w Internecie. Najczęstszymi jej przejawami są wyzywanie (29,7 proc.), ośmieszanie (22,8 proc.) czy poniżanie (22 proc.). Co więcej, tylko 38,1 proc. nastolatków informowało rodziców o spotkaniu z poznaną w Internecie osobą dorosłą, a kolejne 25 proc. uprzedzało o tym znajomych. – Niepokojący jest jednak fakt, że prawie co czwarty nastolatek nie przekazał tej informacji nikomu – zwraca uwagę Kanownik.

– Ogólnopolski test kompetencji cyfrowych, IT Fitness Test 2023, pokazał, że także nowe pokolenie ma nad czym pracować. Średnie wyniki uczniów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa wyniosły 51 proc. i 48 proc. w kategoriach - odpowiednio - szkół podstawowych i średnich. Przeciętnie uzyskano więc zaledwie połowę możliwych do zdobycia punktów – zauważa.

Kanownik wskazuje tutaj na brak świadomości technologicznej i wykorzystywania narzędzi ochrony. Powołując się na badanie UKE, podaje, że z oprogramowania antywirusowego korzysta tylko 84,6 proc. polskich firm, z managera haseł - 40,2 proc., a z dwustopniowego logowania zaledwie 35,4 proc.

Jednocześnie zwraca uwagę, że „istotnym problemem stały się fałszywe strony internetowe, podszywające się pod rzeczywiste portale". – Na przykład w nazwie domeny może się znaleźć jedna litera pisana cyrylicą - na oko nie sposób tego odróżnić. Następstwem skorzystania z takiej fałszywej strony może być przekazanie hakerom swoich danych lub wręcz wykorzystanie karty płatniczej na takiej stronie i bezpośrednia płatność na korzyść przestępców – ostrzega.

Z kolei w przypadku firm częste są ataki typu ransomware, czyli wykradanie lub szyfrowanie danych firm i wymuszania okupu. Ich ofiarą stało się aż 3/4 polskich przedsiębiorstw. Jak pokazują dane firmy Sophos, 22 proc. z nich poniosło koszt od 2,8 mln do nawet 5,8 mln zł. Połowa rodzimych przedsiębiorstw, których dotknął ten problem, zapłaciła przestępcom za odszyfrowanie danych. Średnia wartość okupu w Polsce to 670 tys. zł.

Poniżej prezentujemy kilka prostych porad, dzięki którym zadbasz o swoje bezpieczeństwo w sieci:

• Koniecznie trzeba pamiętać o aktualizacji oprogramowania.
• Warto tworzyć kopie zapasowe swoich plików.
• Dobrze jest ustawić uwierzytelnianie dwuskładnikowe podczas logowania.
• Wykorzystywanie oprogramowania antywirusowego (także na smartfonie!).
• Rodzice powinni pilnować tego, co dzieci robią w Internecie. Niezbędne jest zapoznanie dziecka z cyberzagrożeniami i ustalenie zasad korzystania z Internetu. Warto także przemyśleć założenie filtrów kontroli rodzicielskiej.
• Przed zawarciem transakcji dobrze jest sprawdzać opinie o sklepie internetowym.
• Poza zaufanym procesem płatności, nigdy nie wolno podawać kodu CVV karty kredytowej ani jej salda.
• Warto zgłaszać podejrzane strony i wiadomości do CERT Polska (CSIRT NASK) na stronie: https://incydent.cert.pl, e-mailem: [email protected], SMS-em: 799 448 084 (należy przekazać całą wiadomość w oryginalnej formie – nie wycinaj linku czy fragmentów treści).