Dzień Bezpiecznego Internetu. Jakie uczyć dzieci i młodzież rozsądnego korzystania z sieci? Zagrożenia i korzyści

Dzień Bezpiecznego Internetu (ang. Safer Internet Day) ma na celu zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo w sieci oraz edukacji w tym zakresie. Istotne jest uświadomienie ludzi, szczególnie dzieci i młodzieży, o zagrożeniach związanych z korzystaniem z internetu oraz promowanie bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania z tego medium.

Coraz więcej aktywności realizowanych jest online: od zdalnej pracy do zdalnego nauczania, od gier po korzystanie z treści multimedialnych. Ale to nie wszystko: z internetu korzystają coraz młodsze dzieci. „Razem dla lepszego Internetu” to hasło tegorocznej edycji wydarzenia, które przypada 7 lutego. To wezwanie do promowania odpowiedzialnego korzystania z technologii w celu zapewnienia bezpieczeństwa w cyfrowym świecie wszystkim użytkownikom sieci, zwłaszcza młodzieży i dzieciom.

Wśród zagrożeń, z jakimi zetknąć się mogą użytkownicy internetu – w szczególności dzieci i młodzież – są:

• Cyberprzemoc: zastraszanie, nękanie i znęcanie się online.
• Ujawnianie prywatnych informacji: dzieci i młodzież często ujawniają zbyt wiele informacji o sobie, co może prowadzić do niebezpieczeństw takich jak wyłudzanie pieniędzy lub kradzież tożsamości.
• Złośliwe oprogramowanie: wirusy, trojany i inne złośliwe oprogramowanie, które mogą uszkodzić komputer lub ujawnić prywatne informacje.
• Phishing: fałszywe strony internetowe i wiadomości e-mail, które próbują wyłudzić dane osobowe i pieniądze.
• Nieodpowiednie treści: dzieci i młodzież mogą nieświadomie natrafić na nieodpowiednie treści, takie jak pornografia, przemoc i narkotyki.
• Kontakty z nieznajomymi: dzieci i młodzież mogą nawiązywać kontakty z nieznajomymi online, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.

Rodzice i nauczyciele powinni uświadamiać dzieci i młodzież o tych zagrożeniach i uczyć, w jaki sposób można uniknąć potencjalnych niebezpieczeństw podczas korzystania z internetu.

Najważniejsze to uczyć dzieci dobrych praktyk bezpieczeństwa, takich jak ochrona danych logowania, używanie bezpiecznego hasła i jego regularne zmiany. Jak podkreślają eksperci od cyberbezpieczeństwa, hasło powinno składać się z co najmniej ośmiu znaków, w tym znaków specjalnych i cyfr. Co istotne, należy także unikać stosowania łatwych do odgadnięcia słów i ciągów znaków. Ważne, aby nie stosować tego samego hasła do różnych kont i usług internetowych. Ryzyko złamania jednego hasła wiąże się wtedy z utratą danych na wielu profilach.

Uważaj na podejrzane maile i linki – to jeden z najczęstszych i najprostszych sposobów przejmowania cyfrowej tożsamości czy opróżniania rachunków bankowych. Maile, SMS-y, w których jesteśmy zachęcani do kliknięcia w link, mogą być potencjalnie niebezpieczne.

Informatycy uczulają też, aby nie udostępniać w sieci istotnych danych, numerów kont, nie przekazujmy numerów BLIK. Nawet jeżeli o przysługę prosi nas za pośrednictwem SMS-a lub wiadomości na komunikatorze bliska osoba – zweryfikujmy te informacje. Podobnie z wiadomościami, których nadawcy informują o atrakcyjnych nagrodach, wygranych w konkursach, w których nie braliśmy udziału. To zwykle próba oszustwa.

Bardzo ważne jest, aby upewnić się, że system operacyjny, a także oprogramowanie, aplikacje i urządzenia są na bieżąco zaktualizowane. Jedną z najłatwiejszych i najczęściej używanych przez hakerów form ataku jest wykorzystywanie luk w nieaktualizowanych urządzeniach i oprogramowaniu.

Surfowanie może być bezpieczniejsze dzięki kilku prostym zasadom, takim jak niepodawanie danych osobowych, wylogowywanie się z używanych kont w celu uniknięcia śledzenia, usuwanie plików cookie i historii przeglądarki oraz korzystanie z VPN do szyfrowania połączenia.

Zasady bezpiecznego korzystania z sieci przez dzieci i młodzież:

• Uważne przeglądanie stron internetowych, unikanie klikania w podejrzane linki, które mogą zawierać wirusy,
• Chronienie swoich danych osobowych i prywatności, takich jak nazwisko, adres, numer telefonu itp.
• Unikanie udostępniania wrażliwych informacji, takich jak hasła i numery kont bankowych.
• Zgłaszanie nieodpowiedniego zachowania lub treści dorosłym.
• Korzystanie z filtrów i narzędzi bezpieczeństwa, takich jak oprogramowanie antywirusowe i narzędzia kontroli rodzicielskiej.
• Ostrożność w interakcjach z nieznajomymi online.

O bezpieczeństwie w internecie rodzice i nauczyciele powinni nie tylko mówić, ale też dawać podopiecznym dobry przykład, przestrzegając zasad. Ważne, aby dorośli ustalili jasne zasady i ograniczenia dotyczące korzystania z internetu w domu i szkole. Chodzi tu między innymi o czas spędzany online i rodzaje stron, które są dozwolone.

Co jeszcze mogą zrobić dorośli, aby chronić młodych użytkowników sieci?

• Monitorowanie i współpraca w kontrolowaniu treści, które dzieci i młodzież oglądają i publikują online.
• Zachęcanie do otwartego i szczerego rozmawiania o doświadczeniach i obawach związanych z korzystaniem z internetu.
• Zachęcanie do korzystania z narzędzi bezpieczeństwa, takich jak filtry i kontrola rodzicielska.
• Edukacja dotycząca bezpieczeństwa w internecie jako część lekcji informatyki w szkole.

Internet to nie tylko zagrożenia, ale przede wszystkim ogromne możliwości. Jeśli przestrzegamy zasad bezpieczeństwa, mając dostęp do niemal nieograniczonych internetowych zasobów, możemy czerpać z nich wiele korzyści. Podobnie jest w przypadku dzieci i młodzieży.

Korzyści, jakie płyną z internetu:

• Edukacja: internet jest bogatym źródłem wiedzy i informacji. To nieoceniona pomoc w nauce i rozwijaniu zainteresowań.
• Komunikacja: internet umożliwia łatwą komunikację z przyjaciółmi i rodziną, co jest szczególnie ważne dla dzieci i młodzieży, które mieszkają daleko od swoich bliskich.
• Rozrywka: internet oferuje wiele form rozrywki, takich jak gry, filmy, muzyka i media społecznościowe.
• Możliwość rozwijania zainteresowań i pasji: dzieci i młodzież mogą wyszukać i uzyskać dostęp do informacji na temat swoich zainteresowań i pasji.
• Możliwość samodoskonalenia: internet oferuje wiele narzędzi i zasobów, które pomagają w rozwijaniu umiejętności i zdobywaniu wiedzy.
• Interakcje społeczne: internet umożliwia dzieciom i młodzieży uczestniczenie w różnych społecznościach online, co może pomagać w budowaniu relacji i poczucia przynależności.

Zarówno korzyści, jak i zagrożenia, jakie niesie korzystanie z internetu, są ze sobą powiązane. Ważne jest, aby dzieci i młodzież były świadome zarówno jednych, jak i drugich.